Yumurta üreticileri: “Battık”

[responsivevoice_button voice=”Turkish Female” buttontext=”Oku”]

Dede Yumurta Çiftliği’nin sahibi Adnan Arsu, işletmesinde 20 bin tavuğu olmasına rağmen günlük 3 bin TL zararda olduğunu kaydederek, Irak hükümetinin yumurta alımına kapılarını kapatınca sektörün çöküşe girdiğine dikkat çekti ve “Bizim yumurta ihracatında en büyük kapımız Irak kapısıydı. Yumurtalarımızın yüzde 85-90’ını Irak’a ihraç ediyorduk. Irak hükümeti ‘benim de üreticilerim var’ dedi ve kapıyı bir anda kapattı. Bir anda kapatınca da Türkiye’de günde yaklaşık 30-40 milyon yumurta üretimi elimizde kaldı” dedi.

“KONTROLSÜZ ÜRETİM VAR”

Irak’a ihracatın yapılmamasından dolayı yumurta sektörünün zarar ettiğini belirten Dede yumurta çiftliğinin sahibi Adnan Arsu, “Şimdi yumurtadaki kriz şuradan kaynaklandı. 1979 yılından bu yana, yaklaşık olarak 40 seneden beri bu sektördeyim. Sektörde kontrolsüz üretim var. Bu nedenle yumurta fiyatları devamlı dalgalanıyor. Fiyatlar bazen maliyetin çok üstünde, bazen de maliyetin çok altında oluyor. Bizim yumurtamızı ihracatta en büyük kapımız Irak kapısıydı. Yumurtamızın yaklaşık olarak yüzde 85-90’ını Irak’a ihracat yapıyorduk. Irak hükümeti ‘benim de üreticilerim var’ dedi ve kapıyı bir anda kapattı. Bir anda kapatınca bizim Türkiye’de yaklaşık günde 30-40 milyon üretimimiz var. Günde yumurta adedi olarak üretim fazlamız var. Bu fazla yumurtamız Irak’a gidiyordu. Irak kapısı kapanınca iç piyasaya döndü.” diye konuştu.

“YUMURTACILIK SEKTÖRÜ ÇÖKTÜ”

Yumurta çiftliği sahibi Adnan Arsu, yumurta çiftliklerinin sermayenin altında çalıştığına değinerek, “Yumurtanın şu anda maliyeti 37 kuruş. Yumurta büyük çiftliklerde toptan olarak yaklaşık 13 kuruşa kadar satıldı. Büyük çiftlikler mecburen 1 milyon kapasitesi var. Yumurtayı bir ay biriktirse 30 milyon yumurta eder. Bunu koymaya ne yeri var ne de hayvanı beslemeye gücü var.  Şu an da yumurta çiftlikleri yaklaşık olarak sermayenin yüzde 50 altında çalışıyor. Yani bir işletmenin 100 bin lira aylık masrafı varsa, aldığı yumurtadan 50 bin lira toplayamaz. Takriben bir milyonluk bir çiftlik, ayda 2 milyon sermayenden zararla çalışıyor ve üçüncü aya girdik. Bizim yumurta üretici dernekleri, birlikler hepsi Tarım Bakanlığı’na kadar gitti. Fakat maalesef konu ile ilgili Tarım Bakanlığı bizlere dönük hiçbir şey uygulamadı. Şimdi burada bir çiftçinin serası selden, fırtınadan uçtuğu zaman devlet baba sarı çizmelerini çekiyor. Hemen gidiyor. ‘Üreticinin arkasındayız’, ‘Üreticiye yardımımızı yapıyoruz’ diyor. Banka kredilerini erteliyor. Faizsiz kredi çıkartıyor. Bu yönde bir şeyler yapıyor. Maalesef tavukçuluk sektörü büyük bir sektördür. Türkiye’ye bakıyor. Arap ülkelerine de yumurta gönderiyor. Böyle bir sektör şu anda çöktü” şeklinde konuştu.

“BURADA BÜYÜK BİR YANGIN VAR”

“Yaklaşık 75’inci güne girdik. Burada zarar eden arkadaşlarım tavuklarını satışa çıkarmayı denedi.” Diyerek konuşmasını sürdüren Arsu, “Fakat çıkma tavuk kesen tavukhaneler günde 250 bin 300 bin arası kesim yapılabiliyor. Bizde 60 milyon fazla tavuk var. Yani bu da 7 aya denk geliyor. 7 aya kadar dayanacak durumda hiçbir işletme yok. Burada herkes tavuklarını zarar ediyorum diye çıkartmak istediği için tavuğun bir kilosunu 30 kuruşa yani bir tavuk bir buçuk, bir kilo 700 gram gelir. Bir tavuğu 50 kuruşa istiyor ve onu da kesim sırası için 20 gün veriyor. 20 gün tekrar o tavuğa bakması için zaten o üreticinin gücü yok. Yemin kilosu 2.50 kuruş. Bir tavuğun giderleri ile 200 gram yem hesaplanır. Burada büyük bir yangın var. Devlet burada ne yapabilirdi?  Yumurta üreticileri ile bir araya gelip, 50. Haftayı geçmiş hayvanlarınızı itlaf edin. Nasıl kuş gribinde bütün hayvanları itlaf etti. Aynı şekilde bize gelip, ‘4’er, 5’er liraya hayvanlarınızı ben alıyorum. İtlaf edin. Parasını ödemesini yapıyorum’ deseydi. Kriz bir hafta 10 gün sürecekti. Şimdi bu krizin bu şekilde gitmesi tavuk sektörünün çökmesi bir ay sonra yok olması demektir. Yumurtanın yok olması arz talebe göre bu kez yumurta eksik olacak. Yumurtanın kartonu 30- 40 lira olacak. Zaten maliyeti 14-15 lira. Yani sektör şu anda sahipsiz durumda devam ediyor. Tavuklarını çıkmaya satamıyor. Satsa da ‘50 kuruşu 10 gün sonra alacağım diyor.’ Tavukları kamyona yükleme maliyeti 60 kuruş. Yani adam tavukları bedava verecek. Hem de cebinden 10 kuruş verecek. Yani böyle bir durum. Bazı duyumlar aldığımız arkadaşlar fanları kapatmış. Tavukları itlaf etmiş. Öldürmüş. Mecbur yoksa tavuk onu öldürecek. İkisinden biri. Tavukçuluk sektörünün durumu da bu.” şeklinde konuştu.

“HAYVAN SAYISI YAKLAŞIK 50 MİLYONA DÜŞECEK”

Büyük işletmelerin konkordato ilan ederek, kapandığına vurgu yapan Aksu, “30 kuruş kilosu bahsettiğim tavuk çıkma tavuk yani yumurtadan çıkan tavuk. Bunun eti sert olur. Türkiye’de marketlerde tüketilmiyor. Bunlar şoklanıp, üçüncü ülkelere Arap, Afrika ülkelerine genelde gidiyor. Burada tüketilmiyor. Tavuğun pahalı olması yemin maliyetine bağlı. Hükümetimizden öncelikle beklentimiz bizim bu tavukçulara ne yapıyorsunuz? Desin. Biri bu durumu ulusal medyaya yansıtsın. Nasıl yumurta fiyatları yükseldiği zaman basın kıyameti koparıyorsa yüzde 500 pahalandı. Yumurta yüzde beş yüz pahalanmadı. Yumurta zaten yüzde 50 sermayeden zararla çalışıyordu. Henüz kara geçti. Yumurta pahalandı diye ulusal bası yaygarayı kopartıyor. Sosyal medyada da 20 gün yumurta yemeyelim. Yumurta fiyatları düşsün. İyi de kardeşim sonra sen mi üreteceksin? Tamam üreticiyi batırdın. Yemeyelim yumurta sonra kim bunu üretecek? Yumurta zarardan dolayı benim bildiğim 8 tane büyük işletme konkordato ilan etti. İşletmelerini kapattı. 15-20 gün sonra büyük olasılıkla 130 milyondan hayvan sayısı yaklaşık 50 milyona düşecek. Türkiye’de 80 milyon gibi üretimimiz var. Bu sefer yumurtada eksiklik oluşacak. Arz talep dengesinden dolayı yumurta gerçek fiyatlarını bulacak inşallah” açıklamasında bulundu.

Habertrak/Özlem İnan