ABD’DE BİR BELEDİYE MECLİSİ

İnternette, Des Moines kentinin Belediye Meclisinin 22 Ocak 2024’te yaptığı toplantının kaydına rastladım.

Des Moines ABD’nin Iowa Eyaleti’nin başkenti.

Nüfusu 214 bin kişi.

Des Moines Belediye Meclisi, başkan dahil yedi üyeden oluşuyor.

Bu yedi üyenin dördü, şehrin dört ayrı bölgesindeki vatandaşlar tarafından seçiliyor.

Şehir, resimde görüldüğü gibi, dört seçim bölgesine ayrılmış.

Başkan ve iki üye ise şehir genelinde verilen oylarla seçiliyor.

Bir seçmen, bölgesindeki meclis adayı, başkan ve şehrin genel adayları için ayrı ayrı oy kullanıyor.

Adaylar bir partiye yakın olsalar bile, bizim muhtarlar gibi, partiler üstü bir kimlikle seçime giriyorlar.

Bazı pozisyonların görev süresi dört yıl, bazılarının iki yıl.

Meclis belediyenin yönetimi için profesyonel bir yönetici tayin ediyor.

Meclis, genel politikaları saptıyor, alınan kararları tayin edilmiş yönetici uyguluyor.

Belediye Başkanı iki haftada bir yapılan meclis toplantılarını yönetiyor, şehri temsil ediyor.

Meclis üyeleri yıllık brüt 35 bin dolar, başkan, yıllık brüt 70 bin dolar maaş alıyor.

Toplantı 22 Ocak 2024 Pazartesi günü saat 17:15’de  Başkan Connie Boesen’in yönetiminde başladı, 18:00’de bitti.

Resimde görüldüğü gibi, ortada başkan, yanında yöneticiler, uçlarda meclis üyeleri, kürsünün önünde sekreterler ve salonda halktan dinleyiciler oturuyor.

Toplantının başında, vefat eden önceki başkanlardan J. P. Dorian için saygı duruşunda bulunuldu.

Yoklama alındı.

Gündem onaylandı.

Başkan kuruluşlardan gelen dilekçelerin özetlerini okumaya başladı.

Her dilekçe okunuşundan sonra, halktan dinleyicilere “Söz almak isteyen var mı?” diye sordu.

Dinleyicilerden sonra meclis üyelerine söz verdi.

“Robert’in Kuralları”na uyarak, bir meclis üyesi dilekçe ile ilgili bir öneriyi desteklediğini söylediğinde, başka  bir üyenin “ikinci” demesi beklendi.

Üyeler fikirlerini ifade ettiler.

Sonra oylamaya geçildi.

Bu şekilde dokuz dilekçe tartışıldı.

En sonunda dinleyicilere genel konular hakkında konuşma fırsatı verildi.

Toplantının videosunun linki:

https://www.youtube.com/live/jwBPxYet71M?si=C0kLhWvnt3vkf-vX

1)Seçim sistemi: Başkan ve Meclis üyeleri halk tarafından doğrudan seçiliyor.

Parti yetkililerinin elemesi, ön seçim, delege oyunları filan yok.

Eyalet yasalarına göre bir kişi bu pozisyonlardan birine, bir partinin adayı olarak, vatandaşların dilekçeleriyle veya bireysel olarak başvurabiliyor.

Şartları uygunsa, Seçim Komisyonu kişinin ismini oy pusulasına yazdırıyor.

Vatandaş dilekçesi, Almanya’nın “Aday Destek İmzası” yöntemine benziyor.

Aday olmak için dilekçede en az kaç imza gerektiği Seçim Komisyonu tarafından belirleniyor.

Standart dilekçe metni şöyle:

“Biz, yukarıdaki adayın seçilmek istediği bölgenin seçmenleriyiz. Bu belgenin altındaki imzalarımızla, yukarıda adı geçen kişinin, ____________ günü yapılacak seçimlerde, yukarıda belirtilen göreve aday olmasını ve seçimde kullanılacak oy pusulalarında adının yazılmasını rica ediyoruz.”

Süleymanpaşa’da 90 Meclis aday adayı bulunuyor.

Bu arkadaşlar, mahallelerine göre 15-20 kişilik 5-6 listede toplanabilir.

Sonra o mahalle gruplarındaki üyelerin katıldığı ön seçimler yapılır.

Ön seçimde en çok oy alan kişiler aday olarak belirlenir.

2)Mecliste halktan katılanlara konuşma hakkı: Halktan dinleyiciler 10 dk, okunan dilekçe ile doğrudan ilgili taraflar 20 dk kadar söz alabiliyor.

Boş kalan bir meclis üyeliği için “Atama mı yapalım, yoksa seçim mi olsun?” sorusu çok tartışıldı.

Halkan kişiler toplantıya, resimde görüldüğü gibi, “SEÇMEN KARAR VERİR”  yazan T-shirtlerle hazırlıklı gelmişler.

Bir kişi meclis üyelerine  “Atama mı yapalım? seçeneğini ileri sürmeniz bile ayıptır” dedi.

Videonun 47. dakikasında, Lu Hallmeyer isimli bir genç, omuzunda Filistinlilerin taktığı kareli bir şal, kefiye ile kürsüye gelip Gazze’lileri savunan bir konuşma yaptı.

Halkın böyle canlı katılımı çok güzeldi, bizde neden olmasın?

3) Meclis üyelerinin sayısı:  Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’a göre, bir çalışma grubunun verimli olması için, katılanların sayısı, iki büyük pizza ile doyurulabilecek kadar olmalıymış.

Bezos’un “iki pizza” kuralı ortalama yedi kişi demek.

Bir Süleymanpaşa meclis oturumunun kaydını izlemiştim: 30 kişilik oturumda telefonunu karıştıranlar, kendi aralarında konuşanlar, ilgisiz görünen tipler vardı.

Belediye Encümeni üyelerinin sayısı  “iki pizza “ kuralına uyuyor.

Yasaları bahane ederek bu önerilere hemen karşı çıkmayalım.

Demokrasiyi içselleştirmiş iyi niyetli yöneticiler çözümler bulabilir.