CHP ve Değişim Yönetimi– Tekirdağ Habertrak Gazetesi

DEĞİŞİM YÖNETİMİ NEDİR?

İş dünyasında “Değişim Yönetimi” diye bir kavram var.

Şirketlerin, teknolojik gelişmeler ve toplumun istekleri gibi nedenlerle, ayakta kalmak için sürekli değişim içinde olmaları gerekiyor..

“Değişim yönetimi” değişimin nasıl yapılacağı konusunda yöneticilere yol gösteriyor.

Biliyorsunuz, Cumhuriyet Halk Partisi’nde de değişim konuşuluyor.

Ama CHP’deki değişimle, şirketlerdeki değişim arasında önemli bir fark var.

Bir şirkette değişim isteği genellikle üst yönetimden başlıyor.

Sonra şirket yönetimi, istenilen sonuca ulaşmak, değişikliği benimsetmek ve uygulamak amacıyla, insanları hazırlamak, bilgilendirmek ve desteklemek için “ değişim yönetimi” süreçlerini ve araçlarını kullanıyor.

CHP’de,1965 yılında, “Ortanın Solu” değişim hareketi de, şirketler gibi, tepeden başlamıştı.

Ama şimdi durum tam tersi.

Mevcut CHP yönetimi, değişim konusunda hala berrak bir tutum almış değil.

Şirketlerin aksine, CHP’de değişim isteyenler, seçmenler ve taban.

Seçmenler, yönetimi ikna etmeye çalışıyor.

NE, NASIL, NE ZAMAN, NE KADAR DEĞİŞECEK?

Değişim tek başına muğlak bir ifade.

Ne, nasıl, ne zaman, ne kadar değişecek?

Onun için önce partiyi meydana getiren öğelere bakalım, tek tek hangilerinin nasıl değişebileceğini tartışalım.

Lider: Lider değişimi gerekli. Lider CHP tüzüğüne göre Kurultay’da delegeler tarafından seçiliyor. Mevcut delege yapısı ile liderin değişmesinin güç olduğu görülüyor.

Merkez Yönetimi: , Merkez Yönetim Kurulu başkan tarafından, Parti Meclisi üyeleri de Kurultay’da delegeler tarafından seçiliyor. Bu seçimlerde yöntem çarşaf liste olmasına rağmen, at gözlüğü takmış delegeler ve anahtar liste gibi çarpık uygulamalar nedeniyle demokratik, parti ve ülke yararına yönelik bir yapı ortaya çıkmıyor. Bu alanda değişim için kurultay delegelerinin dikkatle seçilmesi gerekiyor. Veya Parti Meclisi üyeleri, 10 bin parti üyesi bulunan, tek adaylık seçim bölgelerinden, iki turlu çoğunluk yöntemiyle seçilebilir. Bu şekilde doğrudan seçilmiş 120 parti meclisi üyesi tabana karşı sorumluluk hisseder, “partivekili” olarak “milletvekili” gibi saygınlıkları artar Bu konu Tüzük maddesi olarak teklif edilebilir. Kabul edilirse, kurultay delegeliği sorunu ortadan kalkmış olur. Böyle çözümler mümkün, sadece iyi niyetle demokratik bir tüzük hazırlamak gerekiyor.

Partinin merkez organları: Parti Okulu, Bilim Yönetim Kültür Platformu, Hukuk ve Seçim İşleri gibi yapılar da tamamen liderin kontrolünde. Lider değişmedikçe bu yapılarda köklü bir değişiklik bekleyemeyiz.

İl, ilçe örgütleri: İlçe ve il yönetim kurulları kongrelerde, genellikle yakın arkadaşların ve akrabaların yazıldığı blok listelerle yapılan seçimlerde belirleniyor. Kurşun asker gibi gözü kapalı oy veren delegeler sayesinde kongreler çok sakin geçiyor. Haliyle, bu şekilde seçilen yönetimlerden değişim, yenilik gibi atılımlar beklenmiyor. Cesur ve yenilikçi yönetimler için blok listenin kalkması, geniş bir üye havuzundan, yeni yüzlerin katılmasını kolaylaştıracak seçim yöntemlerinin gelmesi gerekiyor.

Delegeler: Üyeler ilçe delegelerini, İlçe delegeleri il delegelerini, il delegeleri de kurultay delegelerini seçiyor. Bu ardarda yapılan seçimler sonucunda, tavşanın suyunun suyu misali, üyelerden oldukça kopuk kurultay delegeleri ortaya çıkıyor. Kurultay delegelerinin illere göre dağılımının adaletsiz oluşu da ayrı bir problem. Delegelik kavramı yanlış yorumlanıyor. Delegeler onları seçen üyelerin temsilcisi olduklarının farkında değiller. Belli bir adaya oy vermek için seçildiklerini sanıyorlar. Partide değişim için, üyeler, öncelikle bağımsız, eleştirel düşünen delegeleri seçmeli, buna uygun seçim yöntemleri uygulanmalı. Delegeler konusunda en köklü değişim delegeliğin toptan kaldırılması olur. Bedri Baykam’ın, Demokratik Dijital Devrim Tüzük taslağında belli kriterlere sahip üyeler doğrudan seçimlere katılıyor, parti yöneticilerini seçebiliyor.

Üyeler: Üyeler bölünmüş durumda: değişim olsun diyenler var, halinden memnun olanlar var, hiçbir şeyin farkında olmayanlar var. İlçe kongrelerinden sonra üyelerin işi bitiyor. Gelecekte, değişime açık, rasyonel seçimler yapabilen bir üye yapısı oluşturmak için, yeni üye kaydı, aktif üyelik ve üyelerin eğitimi gibi girişimler yapılmalı.

Seçmenler: Değişim konusunda en çok ses çıkaran grup seçmenler. Seçmenlere en yakın temasta olması gereken yerel yöneticiler, iç mücadelelerle uğraşırken seçmenlere pek vakit ayıramıyorlar. Seçmenlerin değişim isteklerini duyurmak ve Ankara’ya iletmek için imza kampanyaları, yürüyüşler, milletvekillerine mesaj yazmalar gibi eylemler organize edilebilir.

İdeoloji: CHP’nin temel ideolojisi Altı Ok ve Sosyal demokrasidir. Altı okun her maddesi laiklik başta olmak üzere sonuna kadar savunulmalı. Sol yelpazede sayılabilecek ulusalcılık, demokratik sol, sosyal liberalizm, antikapitalist müslümanlar gibi akımları tasfiye etmek veya görmezden gelmek yerine, Fransız Sosyalist Parti’de olduğu gibi, onların güçlerine göre yönetimde temsil edilmelerini sağlamak, partiye renk ve canlılık getirir, değişim girişimlerini kolaylaştırır. Bu yaklaşım, yerelde daha çok göze çarpan alevi-sünni gibi bölünmelerden ve kişilere bağlı gruplaşmalardan daha anlamlı olacaktır. İdeoloji konusunda değişim, partinin ideolojik konumunu, temel değerlerden sapmadan, yeni yaklaşımlara göre, en az iki boyutlu bir düzlem üzerinde yeniden tanımlaması olabilir (*).

Parti çalışanları: Bu arkadaşlardan tanıdıklarım, işlerine son derece bağlı çalışkan kişiler. Her yönetimle uyum içinde çalışıyorlar. Sanırım diğer yerlerde ve merkezde de durum aynıdır. Başarılı bir işyerinde çalışmaktan muhakkak mutluluk duyacaklardır.

Tüzük ve yönetmelikler: Tüzük ve yönetmeliklerde, yorumlara meydan bırakmayacak şekilde, adil seçim yöntemleri yer almalı. Değişim için parti içi demokrasi, parti içi demokrasi için demokratik tüzük, demokratik tüzük için adil seçim yöntemlerinin yazılmış olması şart. Her üye 10 Eylül 2023’e kadar, https://oneri.chp.org.tr sitesine girip tüzük değişikliği önerisini yazmalı, öncelikle adil seçim yöntemleri istemeli. Benim önerim “Hazır listelerle yapılan parti içi seçimlerde oylar Sainte-Lague yöntemi ile sayılır.” Bedri Baykam ve arkadaşlarının önerdiği Demokratik, Dijital, Devrim Tüzük taslağı birçok öneri getiriyor.

Program: CHP tek olarak ve Altılı Masa ile birlikte çok güzel program önerileri geliştirdi. Bu konular halka iyi anlatılamadı. Örneğin benim için sadece “Devlet Planlama Teşkilatını yeniden açacağız” ifadesi bile yeterli idi, ama halka daha elle tutulur, onların yararını açıkça ortaya koyacak açıklamalar yapmak, örnekler vermek gerekirdi. Program çalışmalarında yapılması gereken en önemli değişiklik, bence, programın anlatılması alanında olmalı. Pazarlamacıların kullandığı “Bunun bana ne yararı var?” taktiği uygulanabilir. Parti merkezi program önerileri için de bir sayfa açtı: https://program.chp.org.tr/ .

Seçim stratejileri: Yerel seçimlerde aday önemli. Aday takım çalışmasına yatkın, yeniliklere açık olmalı. Belediye meclisine yol yordam bilen, yeni fikirler üreten, dünyayı görmüş kişiler girmeli. Belediye başkan adayları ve meclis üyeleri bu kriterlere göre, ön seçim, anketler hatta sınavlar yapılarak titizlikle seçilmeli. Meclis aday listeleri arkadaşlar ve akrabalarla doldurulmamalı. Seçmenleri adaylar hakkında bilgilendirmek için Prof.Dr. Ali Çarkoğlu’nun “Oy Pusulası” gibi 20-30 soruluk anketler (**) hazırlatılmalı. Araştırmalara göre, gazeteler veya bağımsız kuruluşlar tarafından hazırlanan, “VotingAdvice Application” denen, bu soru formları, özellikle kararsız seçmenler üzerinde etkili oluyormuş. Aday belirleme konusunda alışılmışın dışında yöntemlerin denenmesi, bu alanda en büyük değişim olabilir (***).

Bütçe: Parti devletten yasal yardım alıyor. Bu yardımın, bazı alanlara hesapsızca safedildiği söylentileri var. Parti üyelerinin aidatlarını yatırması sağlanmalı. Partisine bir para yatırmış olan üye, psikolojik olarak daha çok sahip çıkar, hesap sorar. Bu konuda değişim, ilçelere merkezden gelen yardımın kısılması, üye aidatlarına ağırlık verilmesi olabilir.

Düşünce kuruluşları: Değişim ve başarı getirecek stratejiler için SODEV gibi düşünce kuruluşları ve derneklerle yakın ilişkiler içinde olunmalı. Bu kuruluşların araştırma yapmaları teşvik edilmeli, desteklenmeli.

İşbirlikleri, ortaklıklar: Genel seçimler sırasında CHP üyelerinin Türkiye İşçi Partisi’ne büyük bir sempati duyduğu görülüyordu. Hatta bu sempatinin altılı masanın, CHP dışındaki partilerine duyulan ilgiden daha büyük olduğu söylenebilir. Yerel seçimlere giderken ittifakların sol partileri de içermesi doğru olur. Sendikalar ve partiye yakın derneklerle işbirliğine önem verilmeli. Bu yönelim önemli bir değişim adımı olur.

Çıkar grupları: Belediyelerde, parti yönetimlerinde, çeşitli çıkar ilişkileri içinde olan kişiler ve gruplar bulunabilir. Bu çıkarlar maddi veya güç sahibi olmanın verdiği mutluluk şeklinde olabilir. Bu kişiler veya gruplar mevcut pozisyonlarını korumak veya istedikleri noktaya gelmek için uğraşırlar. Görev sürelerini sınırlayan, dürüst insanların seçilmesine imkan sağlayan, ve inmesi gereken kişileri barışçı yollardan indirecek kurallar getiren, demokratik bir tüzük böyle çıkar gruplarını engeller.

ŞİRKETLERDE DEĞİŞİM NASIL YÖNETİLİR?

Değişim sınırları belirsiz, az çok kaotik bir süreç olabilir.

Başarıya ulaşmak için değişimin net bir yönü olmalı.

Atılan adımlar sık sık gözden geçirilmeli, geri bildirimlere göre yeniden düzenlenmeli.

Bu çerçevede bir değişimin sürecinin aşamaları şöyle özetlenebilir:

Tanımlama

Planlama

Ekibi motive etme

Değişimi gerçekleştirme

Değişimi sürekli kılma

SONUÇ

Sonuç bir cümle: Değişim için demokratik bir tüzük ve iyi niyet şarttır.