13°
Bazı kişiler çok güzel konuşuyor.
Konuşurken onlarca isim verebiliyor, her birinin geçmişte ne yaptığını, şimdi nerede olduğunu, gelecekte ne yapacağını anlatabiliyor.
Gözlemlediğim kadarıyla, olayları hemen kendilerine göre yorumlayan bu arkadaşların, bazı kesin bildikleri ve inandıkları doğrular var.
Hiç şüpheye düşmeden, “Acaba olabilir mi?” demeden, hemen durumu yargılayıp sonuca varıyorlar.
Aynı şekilde, ideoloji spektrumunun her iki ucunda rastlanabilen bazı tipler, özel jargonları ile bezedikleri argümanlarını, ad nauseam tekrar edip duruyorlar.
Bilimsel eğitimden geçmiş biri, kesin yargılı davranamaz.
Her zaman şüphe duyar.
Etraflıca araştırmadan bir fikir oluşturamaz.
Belki de o nedenle, fenciler, halkın beğendiği türden politikacı olamıyorlar
Amerikalı yazar Walt Whitman (1819-92), ona bir konu hakkında ne düşündüğü sorulduğunda “Bilmiyorum, daha o konuyu yazmadım” diye cevap verirmiş.
Hazırcevaplığa destek olan başka bir olgu da “Komplo Teorileri”.
Komplo teorilerinden güzel, heyecanlı hikayeler çıkıyor.
Dinleyen de “Vay be! Neler varmış” diyor.
Bu yazıda kesin inançlar ve komplo teorileri dışında, mantıklı politik analiz yapmanın adımlarından bahsedeceğim.
Artık yolda giderken biri size “Memleketin hali ne olacak?” diye sorarsa cevabınız hazır olur.
POLİTİK ANALİZ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Politik analiz, içinde bulunduğumuz politik ortamı değerlendirmeye, az çok geleceği tahmin etmeye ve buna göre stratejiler geliştirmeye ve kararlar almaya yardımcı olur.
Kapsamlı bir analiz, geniş bir ekiple veri toplamayı, istatistik yöntemler kullanarak günlerce çalışmayı gerektirebilir.
Kavramların ölçülebilir şekilde ifade edilmesi, değişkenlerin tanımlanması, hipotezlerin formüle edilmesi ve test edilmesi, alternatif çözümler aranması gibi çalışmalar, politikayı, kasaba politikacılarının zannettiği gibi boş konuşmalar ve adam kayırma çerçevesinden çıkarıyor, bir “bilim” havasına sokuyor.
İlgilenilen konuya göre analiz kolay veya güç olabilir.
Örneğin, çevre ile ilgili bir yaklaşımı savunan bir grubun analizi ile üç aylık maaşıyla “Dolar mı alayım, Euro mu alayım?” diye düşünen bir emeklinin analizi oldukça farklıdır.
Michigan Üniversitesi’nden S. Yaffee ve D. Chadwick’e göre (1), bir projenin başarısı açısından yapılacak bir politik analizin iki temel aşaması bulunuyor: durumu tanımlama ve analiz.
Durumu tanımlama aşamasında “kim, ne, ne zaman ve nasıl” gibi sorular soruluyor.
Analiz aşamasında ise “neden” sorusuna cevap aranıyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nden E. Bardach ise, politika analizini problem çözer gibi ele alıyor (2).
POLİTİK ANALİZDE HANGİ FAKTÖRLERE DİKKAT EDELİM?
Kanada’lı Antropolog Daniel Bitton politikayı, “Bir grubun bir karar vermesi ile ilgili her şey politikadır” şeklinde tanımlıyor.
Bitton, bu geniş tanımın ilk aklımıza gelen şekline “kamu politikası”; işyerlerinde, ailede, arkadaşlar arasında yaşanan şekline ise “kişisel politika” diyor.
Hemşehrilerini ikna etmeye çalışan bir belediye başkanı adayı, bir projesini kabul ettirmeye çalışan bir girişimci, kimi destekleyeceğine karar vermeye çalışan seçmenler, hep politikanın içindeler.
Politik analiz için, önce konuyla ilgili kişileri, onların motivasyonlarını, kaynaklarını, stratejilerini, ve olası etkilerini aşağıdaki gibi sorular sorarak incelemek gerekiyor.
Projeden kimler nasıl etkilenecek?
Kim karar verme durumunda?
Tarafların maddi çıkarları nasıl etkilenebilir?
Tarafların sosyal, psikolojik, politik, örgütsel gereksinimleri nedir?
Tarafların düşüncelerini etkileyen ideolojileri ve değerleri nedir?
Tarafların finans, tanınma ve ilişkiler açısından destekleme ve katılma imkanları nasıldır?
Kararlar resmi kanallardan mı yoksa sivil kuruluşlar, akademi gibi kanallardan mı geçecek?
BİR STRATEJİ NASIL GELİŞTİRİLİR?
Yukarıdaki bilgiler toplandıktan sonra, projeyi destekleyenler, kararsızlar, karşı olanlar ve “kıyıda kalanlar” hakkında bir fikir oluşur.
“Kıyıda kalanlar” projeye karşı veya taraftar olan, ama bir kaynağı veya gücü olmayanlar.
Bu alıştırma, projeye gerçekten kimin destek olacağını bulmak ve onlara kapasitelerine göre yaklaşmayı sağlamak için gerekli.
Sorular devam ediyor:
Destekleyenlerin katılmalarını kolaylaştırmak için ne yapılabilir?
İlişkilerini kullanarak projenin tanınmasını sağlayabilir, yeni destekler bulabilirler mi?
Kararsız olanların çekinceleri nelerdir?
Ek bilgiler vermek ve onlara ulaşmak karasızların fikrini değiştirebilir mi?
Karşıt duranların endişeleri nelerdir?
Karşıtlıkları yumuşatılabilir mi?
Bu gibi soruların cevapları bir strateji çizmeye yardımcı olabilir.
- BARDACH’IN YAKLAŞIMI NASIL?
Eugene Bardach Kaliforniya Üniversitesi, Goldman Kamu Politikaları Okulunda lisansüstü “Politika Analizi” dersleri veriyor.
Bardach’ın önerdiği, politika analizi için problem çözmenin sekiz adımı şöyle:
-Problemi tanımla
-Kanıtlar bul
-Alternatifler bul
-Kriterleri seç
-Sonuçların nasıl olacağını tahmin et
-Etkilenen tarafların karşılıklı atacağı adımları bul
-Karar ver
-Hikayeni anlat
SONUÇ
Toplumsal sorunlara çözüm olarak ileri sürülen politikalar ve onların oluşturduğu politik ortamın iyi analiz edilmesi, seçmenlerin belli tutumlar alması açısından önemli.
Bu konuda bilimsel çalışmalar yapılmalı ve bu çalışmalar dikkate alınmalı.
Olaylara yakından bakınca, birçok durumda, karar verme işinin, eninde sonunda bir kişiye kaldığı görülüyor.
O nedenle, en iyi politikaların, en uygun adayların yapay zeka ile belirleneceği günlere kadar, tanıdıkları kişiler üzerinden “politika” yapanlar pek haksız sayılmazlar.
(2) E. Bardach. A Practical Guide for Policy Analysis, 4th Ed. CQ Press, LA (2012)
