ÜSTBİLİŞ / METACOGNITION

Üstbiliş, düşünmeyi düşünmek diye tanımlanıyor.

İngilizce “metacognition” denen bu kavram, neyi, nasıl öğreniyoruz veya öğretebiliyoruz, nasıl kullanabiliriz gibi süreçlerin farkında olmayı ve onların üzerinde düşünmeyi içeriyor.

Üstbiliş becerileri arasında planlama, izleme, değerlendirme ve tahmin yapmak sayılıyor.

Parça parça edinilmiş bilgilerden, uygulamaya yönelik büyük resmi oluşturmak için, bir değerlendirme yapmak  kalıcı öğrenmek için gerekli  bir adım.

Ben de bu amaçla son yazılarımı gözden geçirdim.

En çok belediye meclisi ve tüzük önerileri gibi konulardan bahsedilmiş.

Öğretmenlikten gelen alışkanlıkla, sınava hazırlanırken konuların tekrar edilmesi gibi, aşağıda, bu yazılardan bazı noktaları tekrar veriyorum.

1-Yerel seçimlerde, halk, parti yöneticileri ve başkan adayları tarafından hazırlanmış meclis adayları listesini sandığa atarak seçim yaptığını sanıyor.

Bu sistem, batı demokrasilerinde halkın meclis üyelerini doğrudan seçtiği sistemlerden çok farklı.

O nedenle bizim meclis üyeleri, başkanın ve partinin  adamları olmanın dışına çıkamıyor, halka karşı sorumluluk hissetmiyorlar.

2-Belediye meclisine ek olarak, Avrupa’da bir çok şehirde, halktan kura ile seçilmiş kişilerden oluşan Gölge Meclisler bulunuyor.

Belediyenin halkla ilişkilerine yardımcı olacak böyle bir gölge meclis uygulaması burada da yapılabilir.

3-Des Moines (ABD) Belediye Başkanını ve Meclis üyelerini halk doğrudan seçiyor.

Parti yetkililerinin elemesi, ön seçim, delege oyunları filan yok.

Eyalet yasalarına göre bir kişi bu pozisyonlardan birine bir partinin adayı olarak veya vatandaşların dilekçeleriyle veya bireysel olarak başvurabiliyor.

Şartları uygunsa, Seçim Komisyonu kişinin ismini oy pusulasına yazdırıyor.

Vatandaş dilekçesi, Almanya’nın “Aday Destek İmzası” yöntemine benziyor.

Aday olmak için dilekçede en az kaç imza gerektiği Seçim Komisyonu tarafından belirleniyor.

Standart dilekçe metni şöyle:

“Biz, yukarıdaki adayın seçilmek istediği bölgenin seçmenleriyiz. Bu belgenin altındaki imzalarımızla, yukarıda adı geçen kişinin, ____________ günü yapılacak seçimlerde, yukarıda belirtilen göreve aday olmasını ve seçimde kullanılacak oy pusulalarında adının yazılmasını rica ediyoruz.”

4-Des Moines Belediye Meclisi toplantılarında, halktan dinleyiciler 10 dakika söz alabiliyor.

Örneğin, yazıda anlattığım bir toplantıda, boş kalan bir meclis üyeliği için “Atama mı yapalım, yoksa seçim mi olsun?” sorusu çok tartışıldı.

Söz alan vatandaşlardan biri, meclis üyelerine  “Atama mı yapalım?” seçeneğini ileri sürmeniz bile ayıptır” dedi.

5-“Belediye Meclisi ve Etik” başlıklı yazıda, bizde adet olmamasına rağmen, yeni meclis üyeleri için bir yemin metni önermiştim:

“Meclis üyesi olarak ben __(adı, soyadı) ____, halkın mutluluğu için çalışacağım. Yolsuzluk yapmayacağım, yaptırmayacağım. Çalışmalarımda vicdanımın sesini dinleyeceğim, bilimsel düşünceden ayrılmayacağım. Etik ve kanunlar çerçevesinde, benden beklenen görevleri tarafsızlıkla ve yapabileceğim en iyi şekilde yerine getireceğim.”

1-CHP Tüzüğündeki  kurallar, Seçim ve Siyasal Partiler Yasalarının dışına çıkamıyor.

Bu çerçevede milletvekili, başkan adayları ve meclis adayları için yapılacak yasal ön-seçimler için belli kurallar var.

Ancak bu yasal ön-seçimden önce, “ön-ön-seçim” adını vereceğimiz aday belirleme yöntemleri geliştirebiliriz.

Bu ön-ön-seçimler ve diğer bütün parti içi seçimlerde, duruma göre, çarşaf liste, Sainte Lague, onay oylaması gibi daha adil, kapsayıcı, yenilikçi yöntemlerin uygulanması için kurallar koyabilir, kesin ifadelerle yeni tüzüğe yazabiliriz.

2-Demokratik yollarla seçilmiş, bağımsız düşünebilen delegeler, aday belirleme aşamalarında, 400 kişilik bir yerel meclis gibi hareket ederek, tarafsızlığından kuşku duyulan 20 kişilik bir yönetim kurulundan daha güvenilir, daha doğru kararlar verebilir.

Kongreler dışında da, etkili olabilecek “Delege Meclisi” kavramı tüzüğe  girmeli ve sorumlulukları, görevleri açıkça belirtilmeli.

3-Demokratik bir tüzük için yapılan hazırlık çalışmaları “Parti İçi Girişimcilik” olarak görülmeli.

Parti içi girişimcilerin, diğer kurum içi girişimciler gibi, yaratıcı düşünmek, tutkulu olmak, motive etmek, ilham vermek ve enerjik olmak gibi özellikleri bulunmalı.

Böyle arkadaşlar bir araya gelmeli ve partide değişim için somut tüzük önerileri üretmeye ve duyurmaya çalışmalı.