| TÜKENMİŞ AKTİVİST
Yana B. Tavanier araştırmacı gazetecilikten gelen bir aktivist ve sosyal girişimci. Gazeteci ve aktivist olarak üzerinde çalıştığı sosyal sorunlar nedeniyle bir ara kendini tükenmiş hissetmiş, depresyona girmiş, Araştırmalar, aktivistler arasında tükenmişlik ve depresyonun yaygın olduğunu gösteriyor. Bayan Tavanier, bu tükenmişlik durumundan çıkmak için yollar aramış. Ulusal Oyun Enstitüsü’nün (https://www.nifplay.org) kurucusu Psikiyatrist Dr. Stuart Brown’ın “Oyunun tersi iş değildir – oyunun tersi depresyondur” sözünden etkilenerek, kendi tükenmişliğinden kurtulmak için aktivizmi bir oyun şekline dönüştürmeye karar vermiş. Bu yaklaşıma İngilizce oyun ve aktivizm sözcüklerini birleştirerek “playtivism” adını vermiş. Bayan Tavarnier, bu konuyu yaptığı TED konuşmasında anlatıyor. “Playtivism”, eğitimde bir ara moda olan “gamification” oyunlaştırma, ders konularını oyun şeklinde öğretme yöntemini çağrıştırıyor. Türkçe karşılığı olarak, eğlenmek ve eylem yapmak sözcüklerini birleştiren “eğlemcilik” sözcüğü önerilebilir. |
| PLAYTİVİZM
Eylem yapmayı oyun ve sanat şeklinde ele alan aktivistlerin herkese açık bir web sitesi var: https://fineacts.co/ Site sanatçılar, teknisyenler ve bilim adamlarıyla dolu. Birlikte, aktivizmi güçlendirmenin yeni yollarını arıyorlar. Çalışmalara konu olan sosyal problemler ciddi, ama çözüme giden sürecin eğlenceli olması amaçlanıyor. Neşeli eylemciler için oyun, bir direniş biçimi. Neşeyi geri getirmenin bir yolu bulunduğu an, aktivistlerin yalnızlığı bitiyor, tükenmişlik ve depresyondan çıkıyorlar. Aslında bu yaklaşım, yani “eğlemcilik” bize yabancı değil. 2013 Gezi Parkı gösterilerinde, ODTÜ Mezuniyet törenlerinde gördüğümüz zeka ürünü sloganlar ve eylem biçimleri bu kategoriye giriyor. Ayrıca “Dertleri zevk edindim” diye başlayan şarkılarımızı, “güleriz ağlanacak halimize” gibi deyimlerimizi de unutmayalım. “Fine Acts” sitesinde çalışan aktivistler başarılı çözümler için denemeler yapıyorlar. Örneğin, bir sanatçı ve bir teknoloji uzmanı eşleştiriliyor. Onlara bir konsept oluşturmaları için iki gün süre veriliyor. Daha sonra bu konsepti jüri ve izleyici önünde sunuyorlar. Fine Acts’ın hangisini üreteceğine karar veriliyor. Yeni fikirler neredeyse hiç kural yok. Kadına karşı şiddet, iklim değişikliği, yalan haberler gibi konularda ilginç projeler yapmışlar. Örneğin, “Deck-Tators” isimli bir oyun geliştirmişler. Oyunda bir oyuncu bir otoriter bir yönetici rolünü oynuyor,her kart çekilişinde adım adım demokrasiyi yok ediyor. |
| BİLGİ Mİ, DENEYİM Mİ ?
İnsanlar neyi, neden önemser ? İnsan hakları kampanyaları sıklıkla bilgiyi ya çok ciddi bir şekilde ya da suçluluğu, üzüntüyü ya da korkuyu tetikleyecek şekilde aktarmaya çalışıyor. Bu yaklaşıma karşın, sanat, umut duygusu ve mizah insanların bir şeyi önemsemesini sağlamak için daha etkili olabilir. Fikirler daha fazla bilgiyle değil, empati uyandıran deneyimlerle değiştirilir. Oynadıkça öğreniyoruz. Bilim, sanat ve mizah yardımıyla çatışma konuları konuşulabilir, diyalog kurulabilir, anlayış geliştirilebilir ve eylemler tetiklenebilir. Örneğin, “yalan haberler” konusunu bir deneyimle insanlara anlatabilmek için güzel bir pastane hazırlamışlar. Pastanenin ve ürünlerinin bol bol reklamını yapmışlar, tanıtımına ünlü şefler bile katılmış. Açılış günü gelen müşterilere, görünüşü çok güzel ama tadı berbat, acı biberli pastalar ikram etmişler. En azından bu müşteriler, yalan haberin ne olduğunu ağızları yanarak öğrenmişler. Fine Acts sitesinde çalışmaları yaymak için bir kardeş site daha bulunuyor: https://actlabs.co/ Bu sitede, yaşadığımız şehirde değişim için, sanat ve teknolojiyi birleştiren projeleri nasıl yapabileceğimiz hakkında bilgiler ve örnekler veriliyor. Gelecek günlerde yerel seçimler için yapılacak kampanyalarda bu sitelerden yararlanabiliriz. |
